Xewkija

Xewkija is een relatief groot dorp gelegen tussen Ghajnsielem en de hoofdstad Victoria. De naam Xewkija is afgeleid van het Arabische en Maltese woord voor distels, en was waarschijnlijk een verwijzing naar een gebied vol distels. Xewkija heeft zich inmiddels zo sterk ontwikkeld dat het moeilijk is voor te stellen hoe het er toen uitzag.

Xewkija was de eerste parochie die in 1678 werd losgemaakt van Victoria, en is het oudste dorp van Gozo. Destijds was dit mogelijk omdat Xewkija zich kon handhaven dankzij de vruchtbare gronden eromheen, het werd goed bewaakt door twee torens en de gemeenschap was dichtbij genoeg bij de Citadel. Deze autonomie leidde tot snelle ontwikkeling van Xewkija, wat vandaag de dag nog steeds blijkt uit de aanwezigheid van de Universiteit van Malta (Gozo Section), kantoren van de Arbeids- & Opleidingsdienst, een groot Industrieterrein en de Overheidsboerderij, evenals het Gozo-stadion en twee belangrijke begraafplaatsen.

Het meest beroemde landmark van Xewkija is echter zeker zijn majestueuze kerk. De Rotunda (1695-1734), die is gewijd aan St. John The Baptist, is de grootste van Gozo. Een klokkentoren werd gebouwd in 1738 en de koepel werd verhoogd in 1830. De kapel, die populair bekend staat als Tal-Madonna tal-Hniena, of de Heilige Maagd Maria van Genade, is eigenlijk gewijd aan St. Bartholomeüs en bestaat al sinds 1397. Terwijl je door Xewkija wandelt, let dan goed op voor verschillende oude nissen in huisgevels en op straathoeken.

Ook zijn er een aantal historische gebouwen die bewonderd kunnen worden, zoals de molen gebouwd uit de tijd van de Ridders; let erop dat het de acht belangrijkste windrichtingen aangeeft. Er zijn ook een aantal torens te bezoeken, uit dezelfde periode, zoals de toren van Santa Cecilja. Nog ouder is de beroemde marmeren plaat van Majmuna die een Arabische inscriptie draagt uit 1173 ter nagedachtenis aan de dood van een Arabisch meisje, hoewel de heidense symbolen aan de onderkant aangeven dat het vroeger toebehoorde aan een heidense tempel. De prehistorische resten van een megalithische tempel zijn grotendeels vernield tijdens de bouw van de kerk en vormen mogelijk een deel van de funderingen ervan. Opgravingen in het gebied brachten aardewerk en dierenbotten aan het licht, terwijl rond Xewkija verschillende Punische objecten werden ontdekt. In 1951 werd een Romeinse muur van 6,85 meter lang ontdekt nabij tal-Horob. Verschillende items uit deze periodes, evenals een Romeinse olijfmolen, worden bewaard in het Museum van Archeologie.

Een zeer bekend deel van Gozo binnen de grenzen van Xewkija is Mgarr ix-Xini, wat Galey Port betekent. Het is een steile kreek aan de monding van een diepe vallei die ideaal schuil bood tijdens stormachtig weer en ook een verbazingwekkende natuurlijke schoonheid is. De vallei zelf, Wied Mgarr ix-Xini, is rijk aan biodiversiteit en hier kun je ook een aantal mysterieuze pannen vinden die, door hun locatie, naar verluidt deel uitmaakten van een kleilavatieproces voor de productie van aardewerk uit Arabische tijden. Zoek in de buurt naar een oude grot met enorme stalactieten die aan het plafond hangen. De grot staat bekend als Il-Qniepen, de Bellen, waarschijnlijk vanwege de vorm van de stalagmieten of een resonantiegeluid dat ze mogelijk maakten voordat ze afbraken. Deze gedeeltelijk ingestorte grot diende vroeger als woongebied voor grotbewoners, en wordt tegenwoordig veel gebruikt door moderne mensen voor abseilen!

Het boek XEWKIJA THE FIRST VILLAGE van JOSEPH BEZZINA is te koop bij het kantoor van de Xewkija Local Council